5 januari 2022
De aanpak van Dordrecht
Voor de BEECKK interviewreeks over de woningbouwversnelling spraken Sjoerd en Etienne met Mark van Oosterhout van de gemeente Dordrecht. Mark is Opgavemanager Bouwende Stad en ambtelijk opdrachtgever voor de grote projecten Amstelwijck, Leerpark en Gezondheidspark en de stationsomgeving. We spraken hem over zijn rol binnen de gemeente Dordrecht en hoe die gemeente de woningbouwopgave aanpakt. En over ambities.
Beperkte sociale en betaalbare opgave
In de woonvisie van de gemeente Dordrecht is opgenomen dat er tot 2030 in totaal 11.000 woningen bij moeten komen. Daarvan moesten er 4.000 worden gerealiseerd in de huidige coalitieperiode (2018-2022), woning #4000 wordt in de 2e helft van 2023 opgeleverd. Dit loopt dus goed. In tegenstelling tot veel andere gemeenten ligt de opgave in Dordrecht maar beperkt in het sociale segment en de onderkant van de markt.
‘In Dordrecht is er veel scheefgroei in soorten woningen, het zwaartepunt van de woningvoorraad ligt in het onderste segment. Er is de laatste jaren veel geïnvesteerd in het voorzieningenniveau in Dordrecht, om dit overeind te kunnen houden is er meer differentiatie in de woningvoorraad nodig. Er wordt ingezet op meer doorstroming en het daarmee op gang brengen van de verhuisbewegingen, waardoor ook ruimte ontstaat voor starters. We moeten zoveel mogelijk verdichten zodat woningen dicht bij de voorzieningen zijn, zo voorkom je dat men aan de randen van Dordrecht komt te wonen, ver van het centrum en daardoor naar Rotterdam of Breda gaat.’
Los van de gemeentelijke ambities, zijn er ook persoonlijke ambities bij Mark: ‘Het is mooi om iets achter te laten wat je vast kan pakken en kan laten zien. Met woningen is dat heel concreet, zeker omdat er nu zo’n vraag naar is. En complexe trajecten met elkaar klaren is leuk!’ Iets wat Sjoerd en Etienne alleen maar kunnen beamen.
Betrokkenheid is essentieel
In Dordrecht zijn ze zich bewust dat snelle en voortvarende procedures vragen om soepele besluitvorming. Als bestuurders vroeg betrokken zijn en op de hoogte zijn van wat er speelt in projecten gaat de besluitvorming eenvoudiger en sneller. Daarvoor hebben ze een Raadscommissie Grote Projecten ingericht en zijn er stuurgroepen waarin minimaal twee wethouders zitting nemen. Hierdoor wordt er meer en eerder in het proces gespard waardoor de uiteindelijke besluitvorming soepeler verloopt.
Ook ambtelijk is aandacht besteed aan wat er nodig is om te versnellen. De rol van een ambtelijk opdrachtgever is daarbij essentieel. Opdrachtgevers in Dordrecht hebben tijd om hun rol te vervullen, ze zijn betrokken bij het project waardoor ze tijdig kunnen opschalen en problemen voorkomen kunnen worden. Dat was overigens niet altijd zo, daar hebben ze hard voor moeten werken.
Stok achter de deur
Voor het project Spuiboulevard heeft de gemeente Dordrecht een bijdrage gekregen vanuit de Woningbouw Impulsregeling (WBI). Deze bijdrage is een kostendrager voor de onrendabele kosten van het project en het zorgt ervoor dat er een groter betaalbaar programma toegevoegd kon worden. Mark: ‘Zonder bijdrage van het Rijk was het ook wel gelukt, maar wel met minder betaalbare woningen. Wat helpt aan de regeling is dat je binnen 3 jaar moet beginnen met bouwen, dit is een stok achter de deur om je aan een ambitieuze planning te houden.’
En de Raad van State dan?
Veel potentiële knelpunten zijn door gemeenten goed te ondervangen als ze rekening houden met de risico’s. Maar op de echt vertragende factoren heb je als gemeente geen invloed. En dat is frustrerend. Mark: ‘Grootste voorbeeld hiervan is de Raad van State, je weet niet waar je aan toe bent als er een beroepsprocedure loopt. Een project loopt hier al snel minstens een jaar vertraging op. Hier, en bij een aantal andere overheidsorganisaties, valt nog een hele wereld te winnen. Meer capaciteit voor netbeheerders, Omgevingsdiensten en de Raad van State kan het proces flink versnellen.’
De lijnen open
In Dordrecht gaat het voortvarend met de versnelling van de woningbouw. Heeft Mark nog concrete tips voor andere gemeenten? Mark: ‘Heldere afspraken, planningen en commitment zijn belangrijk, maar je moet ook zorgen dat je de middelen hebt om dit te kunnen doen. En je moet de lijnen open hebben staan: problemen die leiden tot vertraging zo vroeg mogelijk aanpakken. Dit vraagt besluitvaardigheid en doortastendheid. Klinkt simpel, maar je moet het maar doen. Je moet knopen kunnen doorhakken en niet altijd de populariteitsprijs willen winnen.’
Mark van Oosterhout
