4 mei 2022

Stap voor stap aardgasvrij: de gefaseerde benadering

Eerder schreven we een artikel waarin we toelichten dat niet iedere gemeente wijk voor wijk aan de slag kan met de warmtetransitie, simpelweg omdat in deze gemeente niet één wijk kan worden aangewezen waarmee aan de slag kan worden gegaan. Ook wij zijn dit tegengekomen in enkele gemeentes waar we aan de transitievisie warmte hebben gewerkt. In deze gemeenten hebben wij het voorstel gedaan om aan de slag te gaan met de gefaseerde benadering. In dit artikel lees je meer over deze aanpak.

Het opstellen van een wijkuitvoeringsplan kan een logische stap zijn wanneer het gaat om een wijk die bestaat uit woningen met hetzelfde bouwjaar. Deze woningen hebben waarschijnlijk allemaal dezelfde aanpassingen nodig om aardgasvrij te kunnen worden. Daarnaast is het een logische stap bij een wijk waar een collectieve oplossing passend is, zoals de installatie van een warmtenet. Toch heeft deze benadering ook enkele nadelen. Zo wordt er vooral ingezet op laaghangend fruit en vormt het geen oplossing voor woningen of gebouwen waarvan het alternatief voor aardgas niet voor de hand ligt.

In sommige gevallen past deze benadering niet zo goed bij een gemeente. In het afgelopen jaar hebben we bij BEECKK ervaring opgedaan met het opstellen van Transitievisies. In totaal hebben we vier visies opgesteld, voor de gemeenten Maasdriel, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen. In deze gemeenten geldt dat veel wijken divers zijn opgebouwd. Daarnaast zijn collectieve warmtevoorzieningen niet kansrijk, omdat een grote warmtebron ontbreekt. Om ook in deze gemeenten stappen te kunnen zetten hebben we in de Transitievisies Warmte van deze gemeenten een andere aanpak geïntroduceerd: de gefaseerde benadering.

Met deze benadering ga je gemeentebreed aan de slag, niet wijk voor wijk. Iedereen in de gemeente kan mee in de transitie en bereidt zich op zijn of haar eigen tempo voor op aardgasvrij. Aan de hand van drie verschillende fases gaan inwoners van deze gemeente aan de slag met het aardgasvrij maken van hun woning:

1. Spijtvrije maatregelen. In deze eerste fase nemen gebouweigenaren maatregelen die weinig moeite of geld kosten en zichzelf altijd terugverdienen, ongeacht de aardgasvrije oplossing.

2. Klaar voor de overstap. Gebouweigenaren nemen maatregelen die het gebouw klaar maken voor de overstap. Deze maatregelen zijn afhankelijk van de aardgasvrije oplossing. Deze fase gaan inwoners in op het moment dat ze weten welke aardgasvrij oplossing past bij hun woning.

3. Aardgasvrij. In de laatste fase wordt de aardgasvrije oplossing geïnstalleerd en wordt de woning aardgasvrij gemaakt.

Er wordt met de gefaseerde aanpak de komende jaren veel ingezet op bewustwording, zodat inwoners goed voorbereid de transitie naar aardgasvrij kunnen maken. Zo kunnen inwoners op natuurlijke overgangsmomenten al maatregelen nemen, bijvoorbeeld bij het verbouwen van een keuken of het uitbouwen van een woning. Een hele andere aanpak dan de doelgerichte aanpak die hoort bij de wijkuitvoeringsplannen. Het biedt gemeenten echter wel de mogelijkheid om op hun eigen, passende, manier dezelfde duurzaamheidsdoelen te behalen: aardgasvrij in 2050.