Gemeente Veenendaal

Verplaatsen boringsvrije zone

Aanleiding

Veenendaal gaat van het aardgas af en zoekt naar alternatieve warmtebronnen voor woningen en gebouwen in de gemeente. Uit onderzoeken voor de gemeentelijke Transitievisie Warmte blijkt dat voor de gebouwen in het centrum het toepassen van bodemenergiesystemen kansen biedt. Maar het toepassen van bodemenergiesystemen is in het gebied op dit moment maar beperkt mogelijk, omdat het dichtbij een waterwingebied van Vitens ligt. Daar zorgt Vitens er met een aantal diepe en één ondiepe waterwinputten voor dat er voldoende drinkwater beschikbaar is voor de gemeente. Om ook in de toekomst de drinkwatervoorziening op peil te houden, heeft Vitens nieuwe winputten nodig, op andere locaties. De winning van het water is beschermd met een boringsvrije zone, in deze zone zijn bodemenergiesystemen niet toegestaan.

De gemeente, Vitens en de provincie Utrecht (als bevoegd gezag) hebben in 2021 laten onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om waterwinning en bodemenergie in een gebied op een veilige manier te combineren. Uit dit onderzoek kwam het verplaatsen van de ondiepe winput (en het mogelijk slaan van een nieuwe winput) als de meest wenselijke oplossing. Sindsdien zijn de gemeente, Vitens en de provincie met elkaar op zoek naar een geschikte nieuwe locatie.

Belang

De gemeente is als regisseur van de warmtetransitie verantwoordelijk voor de overstap van gas naar duurzame warmte. Zij heeft er dus baat bij dat er zoveel mogelijk goede alternatieven voor aardgas beschikbaar zijn en dat de belemmeringen in het waterwingebied in de buurt van het centrum worden opgeheven. In het zoeken naar een nieuwe locatie heeft de gemeente een centrale rol. Vitens zorgt voor de drinkwatervoorziening in de gemeente. Op dit moment kan zij de ondiepe winput die de meeste belemmeringen met zich meebrengt niet goed benutten. Om ook in de toekomst voldoende drinkwater te kunnen leveren, zijn meer putten op andere locaties nodig. De provincie is het bevoegd gezag en draagt wettelijk de verantwoordelijkheid over een goed en veilig gebruik van de bodem en de watervoorziening. Zij moet er zeker van zijn dat de maatregelen die genomen worden het drinkwater voldoende beschermen.

Centrale vraag

Wat is een geschikte nieuwe locatie voor één of meerdere drinkwaterwinputten?

Hoe maakte onze aanpak verschil?

De onderlinge samenwerking met Vitens en de provincie is erop gericht een oplossing te vinden die voor alle partijen de moeite waard is. Het verplaatsen van alleen de ondiepe winput lost het korte termijn probleem van de gemeente wel op, maar het lange termijn probleem van Vitens bijvoorbeeld niet. Omdat de echte ruimte schaars is, is het belangrijk om te zoeken naar extra bewegingsruimte in de regels om bodemenergie en water te kunnen combineren. Als er een geschikte nieuwe locatie is gevonden, is het daarnaast belangrijk dat de verplaatsing ook financieel en planologisch mogelijk gemaakt wordt.